PodNL is gratis maar niet goedkoop. Wil je ons steunen? Neem dan je...
Deze week duiken we in edele schaaksport. Met de Netflix serie The Queens Gambit en de overwinning van Jorden van Foreest van het Tata steel toernooi kent het schaken weer een opleving. De app Chess.com draait op volle toeren. Leek van de week is deze keer Bart Schouten.
Op 23 januari werd de avondklok van kracht. Tussen 21.00 en 4.30 moeten de straten leeg zijn. Is dit echt zo'n unieke maatregel of gewoon een laatste redmiddel als het gaat om het controleren van bewegingen. Een middel dat de afgelopen eeuwen met enige regelmaat werd gebruikt. En misschien helemaal niet zo uniek en historisch is afgaande op de huidige omstandigheden. In deze aflevering kijken we naar verschillende avondklokken door de eeuwen heen.
Deze aflevering schuift leek van de week Mart aan op het eens van dichtbij te aanschouwen. De eerste Nederlandse prik van een coronavaccin is gezet. In deze aflevering daarom ook aandacht voor Edward Jenner, die de basis legde voor de manier waarop vaccins vandaag de dag worden ontwikkeld.
Expert van de week Simone Both vertelt in deze aflevering meer over Kurmanjan Datka. Kurmanjan was in de negentiende eeuw een verbindende factor tussen verschillende Kirgizische stammen in de strijd tegen Tsaristisch Rusland. Vandaag de dag wordt zij als historisch figuur gebruikt om een natie van Kirgizië te maken, nadat dit land eind jaren '90 onafhankelijk werd van de Sovjet-Unie en op eigen benen kwam te staan. De film over het leven van Kurmanjan: https://www.youtube.com/watch?v=I3...more
Lord Elgin nam begin negentiende eeuw grote stukken van het Atheense Parthenon mee naar zijn thuisland Engeland. Vandaag de dag zijn dit een van de top stukken van de collectie van het British Museum. Deze zogenoemde Elgin Marbles worden zelfs aangevoerd als ruilmiddel in het Brexit-debat. Het roven van kunstschatten heet in sommige talen zelfs 'Elginisme'.
Deze aflevering staat de volkssport nummer 1. centraal. Naar naar aanleiding van de herziening van onze nationale voetbalgeschiedenis door nieuw onderzoek, vertellen wij je meer over de eerste stappen in het vrouwenvoetbal. Nettie Honeyball stond aan de wieg van de British Ladies Football Club en daarmee van het vrouwenvoetbal.
Deze aflevering geen mens, maar dieren als onderwerp. Op 11 november 1918 kwam de Eerste Wereldoorlog ten einde. Tijdens de oorlog dienden niet alleen menselijke soldaten, maar speelden dieren ook een belangrijke rol aan het front. Van slakken tot olifanten, iedereen vervulde zijn taak.
A.s. dinsdag 3 november zijn de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. In deze aflevering gaan we in op het leven van First Lady Edith Wilson. Zij fungeerde enkele maanden als doorgeefluik tussen haar man de president en de buitenwereld. Hoeveel macht had zij hier daadwerkelijk door?
Deze aflevering, op verzoek van de luisteraars, gaan wij in op het leven van een Japanse shogun. Tokugawa Ieyasu kwam na een verhitte interne machtsstrijd als winnaar uit de bus en wist als shogun Japan meer te centraliseren dan ooit tevoren.
Deze aflevering starten we met het thema van de maand van de geschiedenis 2020: Oost/West. Om vervolgens uit te komen bij de Britse Melita Norwood, die decennialang spioneerde voor de Sovjet-Unie en op 87-jarige leeftijd een statement in haar voortuin voorlas over haar doen en laten tijdens haar spionnenbestaan.
In deze aflevering begeven we ons net als het hoofdpersonage op glad ijs. We verdiepen ons wat meer in de Nederlandse (zover je daar van kan spreken) geschiedenis van de middeleeuwen. Dit doen we samen met Axel van het populaire historische Instagram account @theDutchHistorian.
Shownotes Nogmaals bedankt voor het luisteren. Wil je meer weten over de gebouwen, de stad en de mensen bekijk ik dan even het onderstaande lijstje met bronmateriaal. Om meer informatie te vinden over de geschiedenis van Almere kun je gebruik maken van het digitale archiefvan Almere of neem eens een kijkje op: https://www.almere.nl/over-almere/historie/erfgoedhuis/. Lees ook eens het boek de Ruige Gids van Jaap Evert Abrahamse. Dit boek is te leen in onder andere de Nieuwe Bibliothee...more
Shownotes Nogmaals bedankt voor het luisteren. Wil je meer weten over de gebouwen, de stad en de mensen bekijk ik dan even het onderstaande lijstje met bronmateriaal. Om meer informatie te vinden over de geschiedenis van Almere kun je gebruik maken van het digitale archiefvan Almere of neem eens een kijkje op: https://www.almere.nl/over-almere/historie/erfgoedhuis/. Lees ook eens het boek de Ruige Gids van Jaap Evert Abrahamse. Dit boek is te leen in onder andere de Nieuwe Bibliothee...more
De recente branden in zendmasten gaf ons de aanleiding om op veler verzoek een aflevering over complottheorieën te maken. We bespreken in deze aflevering twee theorieën, de kaas & de wormen en die Bielefeldverschwörung.
Tijdens de huidige coronacrisis proberen we even over iets anders te praten. Normaliter zou alles nu in het teken staan van het afronden van het bevrijdingsjubileum. Na de bevrijding verdween ons historisch figuur van deze aflevering Miep Oranje van de radar. Wie was zij en hoe kwam ze aan haar bijnaam koerierster des doods? Luister en kom wat meer te weten over deze mysterieuze dame. Stay healthy en nies in je elleboog!
Nog net voor de sociaal isolerende maatregelen doken we weer de podcaststudio in om eens te kijken naar hoe er in het verleden werd omgegaan met de situatie rondom een pandemie zoals COVID-19. Speciaal kijken we in deze aflevering naar de Spaanse griep. De pandemie die eind jaren 1910 2,5% van de wereldbevolking het leven kostte.
Kaspar Hauser was een van de grootste mysteries van zijn tijd. Zijn afkomst was mysterieus, zijn leven was mysterieus en de manier waarop zijn leven ten einde kwam was mysterieus. Luister om dit mysterie met ons te ontrafelen.
Vanaf woensdagmiddag 22 januari 17.00 uur tot maandagmiddag 27 januari 2020 15.30 uur worden er in Kamp Westerbork 102.000 namen voorgelezen van alle vermoorde Joden, Sinti en Roma die geen eigen graf hebben. Bep Turksma had meer geluk. Zij ontsnapte uit het kamp en ondernam de gevaarlijke tocht naar Engeland om vanuit daar de bevrijding van Europa te dienen. Jaren na de oorlog werd haar oorlogsverleden opgerakeld en werd dit een speelbal van literaire strijd tussen W.F. Hermans en Renate Ru...more
In deze extra lange aflevering halen we de belangrijke historische gebeurtenissen uit de jaren tien nog eens aan. Wat moet je onthouden? Oftewel, wat gaat de geschiedenisboeken in?
Deze week een persoon uit de geschiedenis rondom het thema Black Friday. Zelf konden we ons ook niet bedwingen op een mooie deal te benutten. Maar hoe zit het met de geschiedenis van Black Friday? Iets met Thanksgiving, maar verder? Wat is Thanksgiving eigenlijk en hoe heeft deze feestdag geresulteerd in een jaarlijkse run op net niet te tillen flatscreens. Als je dat wilt weten luister dan deze aflevering.
Günter Schabowski zorgde er met zijn warrige persconferentie voor dat de inwoners van Oost- en West-Berlijn op de avond van 9 november 1989 massaal optrokken richting de muur. Diezelfde avond konden ze hun familie, vrienden en onbekenden aan de andere kant van de muur na 28 jaar weer in de armen sluiten. Deze week hebben we een inbellende special guest uit Duitsland die ons wat verdieping geeft over de de val van de Muur en hoe we dat vandaag de dag nog kunnen ervaren. Vielen dank Maria!
Rondom alle stikstofperikelen praten we in deze aflevering over boerenopstanden in het verleden en dan in het specifiek de boerenopstand in het rampjaar 1672. Afbeelding: Oud-Hollandse waterlinie. Wil je een keer aanschuiven als 'leek van de week'? Laat van je horen!
Hoera! De Volksrepubliek China bestaat dit jaar 70 jaar. Ter ere van deze aangelegenheid verdiepen we ons deze aflevering in de roemruchte geschiedenis van deze republiek. Specifiek gaan we in op het leven van Jiang Qing, Mao's derde/vierde vrouw. Gedreven door ambitie poogde zij Mao op te volgen na zijn dood. Tijdens hun huwelijk kreeg Jiang steeds meer invloed in de Chinese politieke elite. Links: Vintage meubels millenials: https://blendle.com/i/vrij-nederland/waarom-millennials-zo-do...more
De Gouden Eeuw wordt afgeschaft? Dat is even schrikken. Wij duiken deze aflevering nog net op tijd in de geschiedenis van de term 'Gouden Eeuw' en vragen ons af wat we kunnen concluderen uit de huidige discussie rondom deze aanduiding van de zeventiende eeuw. Ook introduceren we een nieuwe terugkerende rubriek. Afbeelding: Bezoekers aanschouwen Scheepsmodel William Rex, Adriaen de Vriend, Adriaen Davidsen, Cornelis Moerman, 1698. (Rijksmuseum)
Tot en met 19 januari 2020 is in het Designmuseum in Den Bosch de tentoonstelling Design van het Derde Rijk te zien. Dit was voor ons een reden om het leven van Hitlers huisarchitect Albert Speer uit te lichten. Leek van de Week Merel Hiemstra schreef in een ver verleden samen met onze eigen Rens een werkstuk over het leven van de (sympathieke?!) nazi-architect. Links Commotie om tentoonstelling in het Design Museum Den Bosch. https://www.bd.nl/den-bosch-vught/meer-commotie-om-wegstu...more
Op 31 Augustus wordt het gedenkjaar 75 jaar vrijheid in Terneuzen afgetrapt. Daar zal de slag om de Schelde worden herdacht. Deze week staat de gedecoreerde veteraan Leo Major centraal in de podcast. Major vocht onder andere bij de slag om de Schelde en raakte ernstig verwond. Ook zou hij in zijn eentje Zwolle hebben bevrijd. In het jaar van 75 jaar vrijheid vertellen we in deze aflevering het verhaal van vrijheidsstrijder pur sang Leo Major.
Terug van weggeweest doken we in het thema 'Vakantie'. Egeria schreef in de 4e eeuw na christus een reisverslag van haar pelgrimstocht aan haar 'zusters'. Hoe ontwikkelde vakantie, reizen en toerisme sinds de reis van Egeria tot aan vandaag de dag?
Wij zijn terug! Na een paar weken afwezigheid wegens een vakantie en een scriptie deadline zijn wij weer onze zolderkamer ingekropen. Na het proces van de eeuw in Nederland tegen Holleeder zijn wij op zoek gegaan naar de historische Holleeder. In deze aflevering staan wij daarom stil bij, misschien wel, de beruchtste, maar ook geliefde Amerikaanse crimineel: John Dillinger (1903-1934). De bankovervaller uit Indianapolis werd door de media ook wel betiteld als Robin Hood, want hij stal onder ande...more
De canon van de Nederlandse geschiedenis wordt vernieuwd. Dit was voor ons een reden om de geschiedenis van de totstandkoming van de huidige canon en de toekomst ervan onder de loep te nemen. Leek van de Week: Rachelle van Harn
In deze aflevering vroegen we ons af waar het idee Europa zijn oorsprong kent. Hoe valt het begrip Europa te definiëren? Deze aflevering hadden we een momentje voor onszelf nodig en hadden daarom geen leek van de week.
Deze keer staat Thomas Jefferson centraal. Hij was naast een van de Founding Fathers en vele andere bezigheden ook architect. Hij keek de Europese neoclassicistische architectuur af om het toe te passen op zijn ontwerpen voor voornamelijk overheidsgebouwen in zijn thuisstaat Virginia om zo de bevolking onder te dompelen in schoonheid. Leek van Week was dit keer Eva-Marie (Instagram: evamarieg95)
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de dertiende en laatste aflevering met als vraag: Welke invloed heeft de Verlichting op de politieke cultuur, 1815-1848?
Als voorbereiding op het eindexamen geschiedenis is dit aflevering 12 met als vraag: In welke mate is de Franse Revolutie verlicht te noemen, 1789-1815?
Als voorbereiding op het eindexamen geschiedenis is dit aflevering 11 met als vraag: Welke ideeën ontstaan tijdens de Verlichting over de ideale samenleving, 1650-1789?
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de tiende aflevering met als vraag: Waardoor namen de spanningen tussen Oost en West af, 1963-1991?
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de negende aflevering met als vraag: Waardoor liep de Koude Oorlog op kritieke momenten niet uit op een directe militaire confrontatie tussen beide grootmachten, 1955-1963?
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de achtste aflevering met als vraag: Waardoor raakte Azië betrokken bij de Koude Oorlog en groeide de spanning tussen beide blokken in Azië en Afrika, 1949-1975?
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de zevende aflevering met als vraag: Waardoor raakt Europa verdeeld in twee ideologische machtsblokken en waardoor groeit de spanning tussen deze blokken (1945-1955)?
Afgelopen weekend was het Koningsdag. Een leuke reden om van de gebruikelijke vorm af te stappen en een special te maken. Waarom vieren we dit elk jaar en hoe kwam dit tot stand? Voorafgaand aan dit weekend doken we in deze geschiedenis om goed beslagen ten ijs te komen. Leek van de Week was deze aflevering Max van den Bos (Instagram: @dr.wilfred).
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de zesde aflevering met als vraag: Welke gevolgen had het nationaalsocialisme voor Duitsland en Europa, 1933- 1945?
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de vijfde aflevering met als vraag: Welke factoren leidden tot de ondergang van de Weimar Republiek in Duitsland, 1933-1945?
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de vierde aflevering met als vraag: Wat betekende de vorming van het Duitse keizerrijk voor het machtsevenwicht tussen de Europese grootmachten, 1871-1918?
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de derde aflevering met als vraag: Waardoor ontstond in de Republiek de Gouden Eeuw, 1588-1648?
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de tweede aflevering met als vraag: Waardoor resulteerde de Opstand in het ontstaan van de Republiek, 1572-1588?
Als voorbereiding op het eindexamen Geschiedenis is dit de eerste aflevering met als vraag: Waardoor breekt de opstand uit in de Nederlanden 1515-1572?
De eindexamens komen er weer aan! Daarom zijn wij in de examenstof gedoken om de mensen die eindexamen Geschiedenis doen op de havo of het VWO een beetje te helpen met de voorbereidingen. In 13 afleveringen van circa 12 minuten per stuk worden de volgende onderwerpen besproken: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515- 1648. Duitsland 1871-1945. Koude Oorlog 1945-1991. Verlichtingsideeën en de democratische revoluties 1650-1848. Alleen VWO. Iedereen alva...more
Deze aflevering staat in het teken van de affaire Specx. Saartje Specx (1617-1636) was een buitenechtelijke dochter van VOC-Koopman Jaques Specx. Hierdoor werd Saartje ondergebracht in het gezin van de Gouverneur Generaal van Indië, J.P. Coen, om daar een Nederlandse opvoeding te krijgen. Uiteindelijk zou dit verblijf uitmonden in een spraakmakende affaire, die eeuwen daarna nog steeds werd opgerakeld. De Leek van de Week was journalist en collega-historicus Gidi Pols (twitter: @GidiPols)....more
In deze tiende aflevering kozen we voor ons favoriete historische figuur. Giuseppe Garibaldi, de held van twee werelden, trok van revolutie naar revolutie. Zijn grote droom was een verenigd Italië. Samen met zijn 'roodhemden' droeg hij bij aan de Risorgimento. Niet alleen in Italië vocht hij in een revolutie, ook in Zuid-Amerika leidde hij revolutionaire troepen tegen hun overheersers of politieke tegenstanders. Vandaag de dag staan er standbeelden van deze illustere revolutionair in steden over...more
Deze aflevering staat in het teken van de Provinciale Statenverkiezingen van 20 maart. In 1920 betrad Carry Pothuis-Smit als eerste vrouw ooit de Eerste Kamer der Staten Generaal. Dit hogeherengezelschap moest hier wel even aan wennen. Pothuis-Smit bracht onderwerpen ten tafel waar men voorheen nooit over sprak. Daarnaast leggen we ook uit wat nu precies die Provinciale Statenverkiezingen zijn. Waarom moet/mag je eigenlijk stemmen? Luister je elke keer met plezier naar onze podcast? Geef ons ...more
Deze week gaan we de samenwerking aan met Spuistreet Records, een nieuw platenlabel uit Amsterdam. Hierbij vonden we een interessant en bijpassend onderwerp, de vader van de Nederlanse House Peter Giele. De Amsterdamse club RoXY werd in 1987 opgericht door Giele en werd de plek waar de House muziek voorgoed voet aan wal zou krijgen in de Nederlandse clubscene. Giele overleed twaalf jaar later op 45-jarige leeftijd door een scooterongeluk. Zijn excentrieke uitvaart was een mooie weerspiegeling va...more
De schrik van negentiende-eeuws Leiden, Maria Swanenburg, staat deze aflevering centraal. Met de onlangs uitgekomen Netflix-documentaire over de Amerikaanse seriemoordenaar Ted Bundy, de bekentenissen van Amerika's grootste seriemoordenaar ooit Samuel Little en de constante nieuwsstroom vanuit de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp waar proces van de eeuw tegen Willem Holleeder wordt gevoerd, gingen wij op zoek naar een soortgelijk geval in Nederlandse geschiedenis. Maria Swanenburg s...more
In het kader van het Rembrandtjaar maakten wij een aflevering over een van zijn meest succesvolle leerlingen, Ferdinand Bol. Deze kunstschilder was niet alleen kunstenaar maar ook een begenadigd ondernemer in zijn tijd. In tegenstelling tot zijn leermeester Rembrandt wist Bol zijn carriere zonder zorgen af te sluiten.
Na een korte pauze zijn we weer terug met een nieuwe aflevering! De beeldschone Mary Queen of Scots is deze week ons individu die symbool staat voor de relatie tussen Schotland, Engeland en het Continent. We wagen ons in deze aflevering eraan om de relatie met de brexit te trekken.
In deze aflevering staan wij stil bij het leven van David Ben-Gurion, de eerste premier van de staat Israël. Deze week is de Leek van de Week Hans van Keulen, die Israël vanuit eigen ervaring kent. Vergeet niet je stem te laten horen voor de Von Ranke/Bloss sagen bokaal op onze socials.
In deze aflevering behandelen we de geschiedenis van Zwarte Piet. Waar komt dit figuur vandaan? Hoe ontwikkelde het zich? Daarnaast komen Pino en Gerda van Sesamstraat ook nog aan het woord. En ben jij volgende aflevering onze 'leek van de week'? Afbeelding: http://www.beeldengeluidwiki.nl/index.php/Afbeeldingen_in_de_Beeld_en_Geluidwiki
In deze aflevering staat Tjoet Nja Dinh centraal. De Atjehse vrijheidsstrijdster die voor de Nederlanders een doorn in het oog was en later uitgeroepen zou worden tot nationale heldin van Indonesië.
Opzoek naar een leuke toegankelijk podcast over geschiedenis? Abonneer je dan nu op His and HerStory, een podcast waar in elke aflevering wordt ingegaan op een bepaald individu uit de geschiedenis. Volg ons op twitter @HaHSpodcast.
In deze eerste pilot aflevering van His and HerStory duiken we in het leven van de rode baron, oftewel Manfred van Richthofen.