PodNL is gratis maar niet goedkoop. Wil je ons steunen? Neem dan je...
Podcast
Fantoomgroei
In de podcast Fantoomgroei gaan we aan de hand van het nieuws en ons eigen onderzoek op zoek hoe de wereld een beetje beter kan: rechtvaardiger en duurzamer. Twitter: @HendrikNoten / @SanderHeijne
Afleveringen
Krijgen we nu dan eindelijk een groene industriepolitiek?
Sep 16 2021
'Groene industriepolitiek' is het nieuwe buzzwoord in politiek Den Haag. Wat is het? En hoe kansrijk is het? Sander en Hendrik leggen het uit.
Het volk staat (eindelijk) op tegen de wanpraktijken op de woningmarkt!
Sep 09 2021
Als het aan de organisatoren van het Woonprotest ligt, belooft het een hete herfst te worden. De komende weken en maanden gaan huizenzoekers overal in het land de straat op om een radicaal anders woonbeleid te eisen. En dat, zo concluderen Sander en Hendrik, is hard nodig.
Worden we bestuurd door kleuters?
Sep 02 2021
Waar Mark Rutte en Wobke Hoekstra als 5,5 maand geen zin hebben om over de inhoud te spreken, lopen Hendrik en Sander zich weer warm om zich vanaf de zijlijn met de politieke economie te bemoeien. Het is tijd voor een nieuw seizoen Fantoomgroei.
Zomerserie #7: Wat het 't Hooge Nest ons leert over onze tijd
Aug 05 2021
Vandaag sluiten Hendrik en Sander de zomerserie af met een van de beste boeken die de afgelopen jaren zijn verschenen. Op het eerste gezicht lijkt dit meesterwerk van Roxane van Iperen vooral het overlevingsverhaal van twee joodse zusjes tijdens de Duitse bezetting. Maar het boek leest ook als een waarschuwing aan onze tijd; woorden doen ertoe.
Zomerserie #6: Wat apen ons kunnen leren over de zuivere rede
Jul 29 2021
Met name progressieve politici proberen de wereld te veranderen met argumenten en ideeën. Maar laten we eerlijk zijn, een groot deel van het electoraat lijkt hier tamelijk immuun voor. Het boek van deze week leert ons waarom.
Zomerserie #5: De Shockdoctrine
Jul 22 2021
Het is misschien wel een van de meest invloedrijke boeken van deze eeuw. Tenminste, wel op het denken van Hendrik en Sander. Daarom bespreken ze deze week de Shockdoctrine van de onvolprezen Naomi Klein.
Zomerserie #4: Het grote gevecht van Paul Polman
Jul 15 2021
Deze zomer bespreken Hendrik en Sander de grote boeken die hen inspireren. Vandaag Het Grote Gevecht, waarin onderzoeksjournalist Jeroen Smit laat zien dat zelfs CEO's van beursgenoteerde ondernemingen niet het mandaat hebben om hun bedrijven blijvend te verduurzamen.
Zomerserie #3: Hoe redden we het kapitalisme van zichzelf?
Jul 09 2021
Er zijn weinig economen die het denken van Sander en Hendrik zo hebben gevormd als Mariana Mazzucato. Hoogste tijd dus om haar werk onder de loep te nemen!
Zomerserie #2: Een ode aan de Onmisbaren (het juiste bestand dit keer...)
Jul 01 2021
Dat de klassenstrijd nog lang niet gestreden is wordt pijnlijk zichtbaar gemaakt in De Onmisbaren. In een vlammend doch liefdevol betoog neemt voormalig SP-voorman Ron Meyer ons mee naar zijn jeugd in de achterstandswijk in Heerlen waar hij opgroeide. Het is een absolute must read voor eenieder die wil begrijpen waarom een steeds groter deel van het electoraat haar vertrouwen in de politiek heeft verloren.Kortom, De Onmisbaren mag niet ontbreken in onze zomerserie over boeken die Sander en Hendr...more
Zomerserie #1: Tijd voor Revolusi!
Jun 24 2021
Na een jaar dat in vele opzichten krankzinnig was, genieten Hendrik en Sander van een welverdiende zomerstop. Maar niet voordat ze een serie podcasts hebben opgenomen over de boeken die hun inspireren. In deze eerste aflevering van de zomerserie komen de mannen superlatieven tekort tijdens hun bespreking van het meest recente meesterwerk van David van Reybrouck. Het is tijd voor Revolusi!
Waarom Rutte nog decennia premier blijft (en andere bespiegelingen op het afgelopen seizoen)
Jun 10 2021
Het was in alle opzichten een bewogen jaar. Van Black Lives Matters en de stikstofcrisis tot de bijna-val van Mark Rutte en de aankondiging van een heuse nieuwe natie. In deze laatste reguliere aflevering voor de zomer blikken Hendrik en Sander terug.
Gaat werken weer lonen dankzij het nieuwe Sociaal Akkoord?
Jun 03 2021
Terwijl de zon uitbundig scheen, sloot de polder een akkoord met grote impact voor alle werkenden. Tenminste, als het kabinet de toch wel spectaculaire afspraken overneemt. Hendrik en Sander bespreken het.
Hoe ons pensioen het klimaat kan redden
May 27 2021
In een historisch vonnis stelt de rechtbank in Den Haag Shell verantwoordelijk voor de klimaatschade die de brandstoffen van het concern veroorzaken. Maar daarmee is de planeet nog niet gered. Ook pensioenfondsen als het ABP zouden veel meer kunnen - en moeten - doen om het klimaat te redden. Dit betoogt Hiske Arts van gofossilfree.org/nl/. Sander en Hendrik praten met haar.
Joseph R. Biden's antwoord op fantoomgroei
May 20 2021
De Amerikaanse president Joe Biden lanceert het ene na het andere plan om zijn land groener en socialer te maken. Van de aanpak van belastingontwijking en hogere lasten op kapitaal tot een verhoging van de minimum lonen en verstrekkende klimaatplannen.Rest de vraag of het beleid van Biden daadwerkelijk een einde gaat maken aan fantoomgroei in de VS? Of is het vooral window dressing om zijn progressieve achterban te behagen? Sander en Hendrik bespreken het met niemand minder dan Amerika-kenner en...more
'De politiek is uit onze democratie verdwenen'
May 13 2021
Rutte beloofde de bestuurscultuur met 'radicale ideeën' te veranderen. Toen hij zijn plannen bij Nieuwsuur had ontvouwen, constateerde de presentator resoluut geen radicaal idee te hebben gehoord. En ook Sander en Hendrik hoorden weinig nieuws in Rutte's belofte om 'de burger centraal te stellen' en 'de menselijke maat' terug te brengen in het beleid.Ze bespreken de ideeën van Rutte en het debat over de formatie met voormalig politicus en columnist Zinhi Özdil...more
Brandstof voor een ongemakkelijk gesprek met je (gevaccineerde) ouders....
May 06 2021
Zakenkrant de Financial Times maakte een bijzondere serie: is het tijd voor een ‘new deal’ voor de jeugd? De krant staat niet bepaald bekend om haar linkse sympathieën, dus wat is er aan de hand nu zelfs deze journalisten dit op de agenda zetten?Ten eerste is de Coronacrisis een behoorlijke herverdeling van jong naar oud: jongeren zitten thuis, zagen hun vrienden niet, konden niet naar scholen en/of universiteiten toe, raakten bovenmatig hun werk kwijt en zijn straks als laatste aan de beurt ter...more
De propaganda van het bestaande en waarom alle economische beslissingen politiek zijn
Apr 29 2021
Uitgerekend in de week dat de mannen elkaar mogen feliciteren met een nieuwe mijlpaal in hun missie, moet Hendrik verstek laten gaan vanwege een ordinaire griep. Gelukkig hebben we een waardige vervanger gevonden voor de Noot. Sander gaat in gesprek met politiek filosoof en hoogleraar sociale geografie Ewald Engelen.Ewald en Sander spreken over de propaganda van het bestaande, de grote economische vergetelheid en de misvatting dat er zoiets bestaat als een top-econoom. Klinkt vaag? Is het niet. ...more
Fittie in de Polder!
Apr 22 2021
Het waren weken zoals Hendrik en Sander die zelden meemaken. Terwijl Fantoomgroei diende als inspiratie voor een op primetime uitgezonden televisieprogramma op NPO1, werden ze er door het Centraal Bureau voor de Statistiek van beticht te hebben bijgedragen aan 'een onjuist collectief bewustzijn'. Kortom, er is weer genoeg om over te praten.
De lessen van Tjeenk Willink
Apr 08 2021
Vorige week spraken we ons behoorlijk stevig uit: het tijdperk van Mark Rutte moest toch maar eens tot een einde gaan komen.In het Kamerdebat de volgende dag leek het zowaar te gaan gebeuren. Maar de demissionair premier overleefde ternauwernood een motie van wantrouwen. En dus hangt zijn lot niet meer aan een zijden draadje maar aan een elastiek: het kan nog steeds knappen, maar zeker is het niet.Om uit de impasse te komen is niemand minder dan Herman Tjeenk Willink aangesteld als informateur. ...more
Ollongren, Omtzigt en de grootste politieke clusterf**k uit de recente formatie-geschiedenis
Apr 01 2021
Het had zo’n mooi voorjaar moeten worden voor de VVD van Mark Rutte: voor de vierde keer de grootste partij bij de verkiezingen en een straatlengte voorsprong op nummer twee D66. Een liberaal motorblok stond klaar voor de start en een vierde ambtstermijn leek binnen handbereik.En toen gooide vier woordjes roet in het eten: 'positie Omtzigt', functie elders. Een enorme blunder maar ook tekenend voor de bestuursstijl van Mark Rutte.Want wat zegt deze blunder over de verhouding tussen de ...more
Is de tijd voor vrouwelijk leiderschap nu (eindelijk) aangebroken?
Mar 18 2021
Het is de week van de verkiezingen. En die waren nog voor de eerste exitpolls verschenen al historisch. Want de campagnes gingen over corona, nieuwe partijen, het ene na het andere mediarelletje en wie met wie een coalitie wil gaan vormen. Ondertussen verandert er misschien wel iets ingrijpenders. Want waar tijdens een lijsttrekkersdebat in 2017 alle licht gegeneerde mannen toch maar Marianne Thieme naar voren duwden op de foto als enige vrouw, is dat in 2021 echt anders.Komt er in de Nederland...more
De donkere wolken boven het volgende kabinet
Mar 11 2021
In zijn boek 'Zo hadden we het niet bedoeld' beschrijft Jesse Frederik minutieus hoe de overheid haar burgers in de vernieling hielp, terwijl pers en politiek vooral waren geïnteresseerd in mediarelletjes en hun positie op de de politieke apenrots.In de beeldvorming is de Belastingdienst uitgegroeid tot de grote boeman, maar Jesse toont ons hoe ook het kabinet, het parlement, de ambtenarij en de media steken lieten vallen.En de kiezer? Die gaat evenmin vrijuit. Wij keken liever naar he...more
De Verantwoordelijkheidsvakantie van de VVD en de rekening voor onze kleinkinderen
Mar 04 2021
De verkiezingsprogramma's zijn weer doorgerekend door het Centraal Planbureau. Rest de vraag; wat schieten we daar als kiezers nu eigenlijk mee op?Weinig, als we de neoliberale econoom Friedrich Hayek mogen geloven. Toen hij in 1974 de Nobelprijs voor de economie in ontvangst nam, trakteerde hij zijn collega’s op een onverwachte speech, waarin hij ‘de pretentie van kennis’ aanviel. 'Wij economen worden vaak gevraagd precies die problemen op te lossen die we met onze eerdere aanbevelin...more
Verkiezingen, (de eeuwige) Mark Rutte en het schuivende venster van Overton
Feb 25 2021
Je zou het bijna vergeten, maar over drie weken mogen we alweer naar de stembus! In potentie is dit de uitgelezen kans om voorgoed af te rekenen met het fenomeen fantoomgroei. Want jij hoopt toch ook dat we als land na 17 maart een andere koers inslaan? Duurzamer. Socialer. Barmhartiger.Maar hoe realistisch is dat, met een electoraat dat vastbesloten lijkt om premier Mark Rutte aan een nieuwe termijn te helpen? En wat moet je eigenlijk stemmen? Die vraag stellen Hendrik en Sander zichzelf in dez...more
Moeten we tabak verbieden?
Feb 18 2021
Terwijl we kosten noch moeite sparen om het coronavirus te bestrijden, is er al decennialang een nog dodelijkere epidemie gaande. Ieder jaar sterven in Nederland 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Maar anders dan bij corona, investeren we nauwelijks in tabakspreventie. En erger, de gemiddelde Nederlander heeft geen idee hoe schadelijk roken nu eigenlijk is.Weet jij bijvoorbeeld hoeveel procent van de rokers overlijdt voor hun pensioen? Of hoeveel procent van de jongeren die een sigaret pro...more
Sneeuw, Mazzucato en een kleine ode aan de ambtenaar (van weleer)
Feb 11 2021
Terwijl Hendrik deze week bij een gebrek aan rijdende treinen zijn bezoek aan het Limburgse Heuvelland noodgedwongen moest verlengen, werd Sander op twitter massaal herinnerd aan het verhaal dat hij negen jaar geleden schreef over het grote spoorinfarct van 2012.De afgelopen jaren hebben we allemaal kunnen zien dat de problemen op het spoor symptomatisch zijn voor de wijze waarop we de overheid hebben uitgekleed. Vakministeries zijn gedegradeerd tot inkooporganisaties. Het ontbeert de overheid a...more
Het belangrijkste onderwerp waar de komende verkiezingen (waarschijnlijk) niet over zullen gaan
Feb 04 2021
'Onze welvaart gaat eraan als we niets doen aan de arbeidsmarkt.' Met deze ronkende woorden presenteerde de voormalig topambtenaar Hans Borstlap een jaar geleden zijn lang verwachte rapport met oplossingen voor een gezonde arbeidsmarkt.Borstlap was blij met alle commotie die zijn schrijven teweeg bracht in de polder. Maar zoals afgelopen jaar met alle grote thema's is gebeurd in politiek Den Haag, verstomde het debat op slag toen de eerste coronagolf het land overspoelde.Met verki...more
Vergeten Nederlanders en hoe we de burgeroorlog afwenden
Jan 28 2021
Bestsellerauteur Floor Milikowski is te gast! Sander en Hendrik bestoken haar met citaten van opgewonden politici die vrezen voor een burgeroorlog, en die overwegen om het leger in te zetten tegen 'het schuim der aarde', zoals de burgemeester van Eindhoven de relschoppende jongeren in zijn stad noemt.Floor doet een alternatief voorstel. Wat nou als we eens zouden afstappen van het idee dat Nederland een BV is. En we in plaats van de voorzieningen voor kansarme jongeren te saneren, gewo...more
Rutte, Augustinus en de dictatuur van de meerderheid
Jan 21 2021
Premier Rutte noemt de Toeslagenaffaire 'een smet op zijn premierschap'. Als ware het een bedrijfsongeval. Maar is dat wel zo? Of is Nederland onder zijn leiding verworden tot een dictatuur van de meerderheid? En hebben we de duimschroeven voor de sociaal kwetsbaren hier structureel veel te hard aangedraaid?In deze aflevering van Fantoomgroei buigen Sander en Hendrik zich over de staat van de rechtstaat. Ze komen tot een schokkend inzicht; de Toeslagenaffaire is geen noodlottig ongeval...more
Trump, de fascisten en wat oer-Hollandse gezelligheid
Jan 15 2021
De mannen wilden het jaar rustig en optimistisch beginnen, maar de mislukte staatsgreep in de Verenigde Staten bracht Sander ertoe om het boek De Anatomie van het Fascisme uit de kast te trekken. Aan de hand van dit standwerk van de Amerikaanse hoogleraar Robert O. Paxton, analyseren Sander en Hendrik wat de bestorming van het Capitool ons leert over de staat van de democratie in de VS. Maar ook welke lessen we hier in Nederland uit moeten trekken, met oog op de verkiezingen in maart.
